Kultura firmy wg Wojtka Ptaka, CTO FreshMaila

Tym razem wyjątkowo nie będzie to wpis o email marketingu, lecz o kulturze zespołu.

W ostatnim czasie Wojtek Ptak udzielił dwóch wywiadów dotyczących pracy na stanowisku Chief Technology Officera.

• Podcast Uncoding: Ask CTO z Wojtkiem Ptakiem 
• Marketing i Biznes : Jako programiści musimy nauczyć się rozmawiać z „biznesem” jego językiem

Z rozmów tych przy okazji wyklarował się interesujący obraz pracy we FreshMailu. To zainspirowało mnie do napisania tego tekstu.

Mam nadzieję, że Tobie, drogi czytelniku, podpowie, co można zmienić w Twojej firmie lub dziale, by pracowało się przyjemniej, a zarazem bardziej efektywnie.

Buduj zgrany zespół

Do osiągnięcia sukcesu (rozumianego na przykład jako zakończenie dużego projektu) potrzebna jest praca zespołowa. Niby truizm, ale niewiele osób rozumie na czym ta zespołowość dokładnie polega.

To nie tylko rozbicie zadań na mniejsze i podzielenie ich między członków działu. Grupa musi:

• pomagać sobie nawzajem
• wspólnie się rozwijać
• ufać sobie

"Jedną z najfajniejszych rzeczy, jaka może być, jest dzielenie się wiedzą".

To słowa Wojtka z jednego z wywiadów. Jest to niezwykle cenne, ponieważ każdy członek zespołu ma nieco inne umiejętności, wiedzę i doświadczenie. Każdy może się czegoś nowego nauczyć, lecz także wnieść coś, co ułatwi pracę innym. Wszyscy mają wspólne cele. Każdy może poprosić o pomoc, a ta z pewnością zostanie mu udzielona.

Zresztą Wojtek podkreśla w rozmowie z Uncoding, że nawet przy rekrutacji do jego zespołu umiejętności “twarde” nie są rzeczą najważniejszą. W firmie, w której pracownicy dzielą się wiedzą, wszystkie zaległości można nadrobić.

Co więc liczy się podczas rozmowy kwalifikacyjnej? W dużej mierze to, czy ludzie pasują do zespołu. Muszą być komunikatywni, nastawieni na współpracę, gotowi na podjęcie nowych wyzwań i naukę.

W firmie cenione jest poczucie humoru. Zespół często spotyka się także poza pracą, co jest dobrą oznaką, że tę grupę ludzi wiążą nie tylko obowiązki służbowe. Integracja pracowników jest świetnym sposobem na wytworzenie niepowtarzalnej atmosfery, która w pracy owocuje zwiększoną motywacją, a co za tym idzie - efektywnością.

Rozmawiaj z ludźmi

Budowa zgranego zespołu nie oznacza, że każdy z jego członków musi myśleć identycznie. Wręcz przeciwnie, w grupie znajdują się różne osobowości, dzięki czemu istnieje okazja, by spojrzeć na każdą sprawę z wielu punktów widzenia, przedyskutować ją i wybrać najlepsze rozwiązanie.

Wojtek przyjął ciekawy sposób na poznanie zespołu rezygnując ze swojego biurka. Dzięki temu może codziennie siedzieć obok różnych osób, współpracować z nimi i poznawać ich metodykę pracy. Stara się też z każdą osobą w dziale rozmawiać o jej potrzebach, o zagrożeniach jakie widzi dla produktu lub zadania, a następnie zgrać to wszystko, by w miarę możliwości każdy był zadowolony.

Jako CTO, który odpowiada za cały dział IT, musi skierować wszystkie indywidualności na wspólne tory oraz przekonać ich do wizji firmy i produktu.

Równie cenne informacje można otrzymać rozmawiając z osobami z innych działów. Pozwala to zrozumieć ich wizję produktu lub firmy. Osoby spoza IT często mogą podrzucić pomysł, na który programiści nie zwróciliby uwagi.

W wywiadzie dla Uncoding pada również pytanie o wypalenie zawodowe programistów. Wojtek nie tylko odpowiada, jak sam sobie radzi ze stresującymi sytuacjami, ale też trafnie zauważa, że jako lider zespołu powinien jak najszybciej reagować, jeżeli problem zaczyna dotyczyć któregoś z członków zespołu.

W takich chwilach należy z taką osobą porozmawiać, zastanowić się wspólnie, co zrobić, by poczuła się lepiej w firmie. Często rozwiązaniem jest zmiana projektu lub technologii, zajęcie się czymś nowym, innym niż dotychczas.

Na szczęście każdy w ramach wykorzystywanych technologii może rozwijać się zgodnie z własnymi upodobaniami. Wprowadź taką zasadę w swojej firmie lub dziale, daj pracownikom możliwość wybierania pasjonujących ich zadań, a zobaczysz, że wykonają je ze zdwojoną energią.

Zaufaj i pomagaj zespołowi

Zgodnie z Agile’owymi metodami pracy, lider zespołu ma mu służyć pomocą, ale powinien też obdarzyć go zaufaniem. Wraz z rosnącymi umiejętnościami działu, który sam potrafi się zorganizować, stosować zasady np. Scruma itp., rosnąć powinny też jego kompetencje. Paradoksem pracy na stanowisku CTO jest to, że, jak mówi Wojtek: “CTO powinien dążyć do tego, by być najgorszym programistą w zespole” Click to TweetChoć w wielu sytuacjach sam mógłby stworzyć odpowiedni kod, woli nauczyć innych członków teamu, by sami mogli dokonać tego samego.

CTO i w ogóle liderzy wszystkich zespołów powinni służyć swoją pomocą i wiedzą, by rosły kompetencję innych osób i mogły one osiągać zaplanowane cele. Oddanie swoich kompetencji w ręce pozostałych pracowników jest oznaką zaufania i uznania dla ich umiejętności. 

To, czy zespół jest gotowy na otrzymanie nowych kompetencji, zależy przede wszystkim od niego, a lider musi to poprawnie ocenić.

"Im trudniejsze pytania zadaje zespół, tym, uważam, że wykonałem lepszą pracę".

Dla Wojtka bardzo ważne w zespole jest umiejętne zadawanie pytań, kontestacja i wątpienie w zastany stan rzeczy, które prowadzą do rozwoju. Cieszy się, gdy może dostrzec postęp w swoich teamach. Oczywiście zaufanie musi działać w obie strony. Dlatego każdy lider powinien umieć przyznać się do błędu. W końcu to on podejmuje te najważniejsze decyzje, a te nieraz mogą być błędne.

Traktuj błędy jako naukę

Dzisiejsza kultura zespołów ma coraz większy stopień akceptacji dla popełniania błędów. Oczywiście nie oznacza to, że można przez to traktować swoją pracę mniej poważnie. Wręcz przeciwnie. Powodem tego podejścia jest stawianie na innowacyjność i próbowanie nowych rzeczy. Często, zwłaszcza w branży IT, zdarza się, że pracownicy muszą stawić czoła zupełnie nowym wyzwaniom.

Za błędy nie należy karać. Z błędów należy się uczyć i wyciągać wnioski na przyszłość. Jak powiedział założyciel Spotify: “We make fails faster than everyone else”. Lub jeśli ktoś woli sportową nomenklaturę, podobny przekaz płynie ze słów Michaela Jordana: “Nie trafiłem ponad 9000 rzutów w mojej karierze. Przegrałem prawie 300 gier. 26 razy nie trafiłem decydujących piłek w meczu. Ponosiłem porażki raz po raz przez całe moje życie. I właśnie dlatego osiągnąłem sukces”.

Rozumiesz, co mam na myśli? To co pcha każdą firmę ku postępowi to ciągłe testowanie nowych rzeczy i wyciąganie z tego cennej nauki, by tych samych błędów już więcej nie powtórzyć.

Wybiegaj w przyszłość

Jednym z zadań CTO jest przewidywanie przyszłości. No, nie dosłownie, ale w pewien sposób musi on być wizjonerem. Wraz z zarządem powinni planować nie tylko najbliższą przyszłość produktu, ale również to, gdzie znajdzie się on za dziesięć lat. Należy rozmawiać nie tylko ze współpracownikami, ale także z innymi biznesami, partnerami czy inwestorami. Oczywiście tak dalekosiężne plany muszą zakładać możliwość zmian. Założenia powinny być elastyczne, a firma musi umieć dostosowywać się np. do warunków rynku. Niemniej warto określić, co chcesz osiągnąć i dokąd zmierzasz.

To samo dotyczy zespołu. CTO powinien czuwać nad jego rozwojem. Warto wyznaczać mniej i bardziej odległe założenia. Dobrze sprawdza się na przykład stworzenie celów rocznych i kwartalnych, które są ze sobą współbieżne. Czyli wykonanie zadań w danym kwartale powinno przybliżyć zespół do zrealizowania założeń rocznych. Niemniej liderzy powinni mieć chociaż ogólną wizję tego, w którym miejscu produkt znajdzie się za kilka lat i planować działania, które do tego doprowadzą.

Podsumowując

Choć powyższe rady zostały podane na przykładzie zespołu IT oraz czuwającego nad całą technologią Chief Technology Officera, można je stosować w różnych działach i różnych zespołach.

Skupienie się na zespole ludzi, nauce i innowacjach oraz stawianie przed firmą odległych celów sprawi, że zostaną osiągnięte. Nie tylko przez biznes, ale również każdego pracownika, który w tak przyjemnym środowisku pracy będzie mieć możliwości rozwoju swoich kompetencji.

Skoro udało Ci się dobrnąć aż do końca, zachęcam do przesłuchania podcastu i przeczytania wywiadu:

• Posłuchaj podcast Uncoding: "Ask CTO z Wojtkiem Ptakiem" 
• Przeczytaj wywiad Marketing i Biznes: "Jako programiści musimy nauczyć się rozmawiać z „biznesem” jego językiem"